Một số loài hoa trong văn hóa Việt Nam và nhiều nơi khác trên thế giới thường bị hiểu sai hoặc gắn với những ý nghĩa cấm kỵ xuất hiện trong một số dịp quan trọng do quan niệm dân gian hay tín ngưỡng. Tuy nhiên, nếu nhìn nhận kỹ hơn, nhiều loài hoa này lại mang trong mình những thông điệp tích cực và có thể được "giải oan" khi hiểu đúng ý nghĩa của chúng. Dưới đây là những loài hoa bị cấm kỵ và cách giải thích để hiểu rõ hơn về giá trị thực sự của chúng.
Hoa ly – Ly biệt hay cao quý?
Trong văn hóa Việt Nam, hoa ly thường bị hiểu nhầm do cách phát âm của tên gọi. "Ly" trong tiếng Việt gần giống với từ "ly biệt," mang hàm ý về sự chia ly, xa cách. Vì lý do này, nhiều người tránh sử dụng hoa ly trong các dịp lễ vui vẻ như lễ cưới hoặc những sự kiện mang ý nghĩa gắn kết. Tuy nhiên, sự hiểu lầm này xuất phát từ việc gọi tắt tên của loài hoa này.
Thực tế, hoa ly là cách gọi tắt của loài hoa có tên tiếng Anh là lily, và trong tiếng Hán, hoa này còn được gọi là hoa bách hợp. "Bách hợp" trong tiếng Hán có nghĩa là "trăm sự hòa hợp," mang ý nghĩa tượng trưng cho sự gắn bó bền chặt và hòa hợp trong tình yêu và hôn nhân. Chính vì vậy, ở nhiều nền văn hóa, hoa bách hợp được xem là loài hoa mang lại điềm lành, may mắn và hạnh phúc cho các cặp đôi. Tại Trung Quốc, hoa bách hợp là lựa chọn phổ biến trong các lễ cưới với lời chúc phúc cho một cuộc sống vợ chồng hòa thuận và viên mãn.
Trong văn hóa phương Tây, hoa lily là biểu tượng của sự cao quý, thanh khiết và sự thịnh vượng. Hoa lily không chỉ được dùng để tôn vinh và kính trọng mà còn là biểu tượng của sự tinh khiết và vĩnh cửu. Nó thường xuất hiện trong các dịp lễ quan trọng như sinh nhật, kỷ niệm, và thậm chí được dùng trong lễ cưới để biểu tượng cho tình yêu vĩnh hằng. Tại các nước châu Âu, lily là loài hoa được yêu thích vì vẻ đẹp thanh lịch và sang trọng, không mang bất kỳ ý nghĩa tiêu cực nào.
Hoa phù dung – Nhanh tàn hay sự mong manh của vẻ đẹp?
Hoa phù dung nở rộ vào buổi sáng và tàn nhanh chóng vào cuối ngày, vì vậy thường bị liên tưởng với sự không bền vững, tạm bợ, thậm chí là sự đau buồn trong cuộc sống.
Tuy nhiên, hoa phù dung còn là biểu tượng của sự mong manh, nhắc nhở chúng ta về vẻ đẹp của khoảnh khắc và giá trị của cuộc sống. Mặc dù phù dung tàn nhanh, nhưng sự rực rỡ của nó trong thời gian ngắn lại thể hiện rõ nét về sự vĩnh hằng của cái đẹp, rằng không phải điều gì kéo dài cũng mang lại giá trị.
Hoa cúc trắng – Tang lễ hay sự thanh tịnh?
Ở Việt Nam, hoa cúc trắng thường được sử dụng trong việc thờ cúng, các lễ tang và biểu tượng cho sự buồn bã, tang tóc, chia ly.
Nhưng trong văn hóa phương Tây và Nhật Bản, hoa cúc trắng là biểu tượng của sự thanh tịnh, trường thọ và niềm hy vọng. Ở Nhật Bản, cúc trắng được tôn vinh như một loài hoa cao quý, đại diện cho sự thanh khiết và trường tồn. Việc gắn hoa cúc trắng với những dịp buồn có thể chỉ là một khía cạnh nhỏ trong văn hóa, nhưng ý nghĩa thực sự của loài hoa này còn bao hàm sự tinh khiết và trong sáng.
Hoa Bỉ Ngạn – Hoa của địa ngục hay vẻ đẹp của những kỷ niệm?
Trong văn hóa Á Đông, đặc biệt là ở Trung Quốc và Nhật Bản, hoa Bỉ Ngạn thường được xem là biểu tượng của sự chia ly và đau khổ. Truyền thuyết kể rằng hoa Bỉ Ngạn mọc dọc theo bờ sông nơi các linh hồn đi qua trên đường đến thế giới bên kia. Loài hoa này thường gắn liền với sự xa cách giữa sự sống và cái chết, bởi hoa và lá của cây không bao giờ xuất hiện cùng lúc. Điều này tạo nên hình ảnh của sự chia lìa vĩnh viễn.
Do ý nghĩa về sự chia ly và tang tóc, hoa Bỉ Ngạn bị coi là không thích hợp để sử dụng trong các sự kiện vui vẻ, đặc biệt là đám cưới, vì nó có thể mang lại những điều không may mắn cho đôi vợ chồng.
Nhưng trong các tiệc cưới hiện đại, bạn vẫn sẽ nhìn thấy sự xuất hiện của hoa bỉ ngạn bởi đây là một loại hoa khó tìm mua và cũng có nhiều màu sắc độc đáo. Nếu nhìn theo một khía cạnh khác, hoa Bỉ Ngạn cũng có thể được hiểu theo một ý nghĩa tích cực hơn. Ở một số nơi, loài hoa này còn biểu thị sự nhớ nhung, sự hy sinh và niềm hy vọng về một cuộc tái hợp, nhở con người về vẻ đẹp của những kỷ niệm và tình yêu dù không thể ở bên nhau.
Hoa đại (sứ) – Hoa chùa hay biểu tượng tâm linh?
Hoa đại (hay hoa sứ) thường được trồng nhiều ở các ngôi chùa và có liên quan đến tôn giáo, khiến nhiều người không muốn dùng hoa đại trong các dịp vui hoặc làm quà tặng.
Thực tế, hoa đại mang ý nghĩa cho sự thanh cao. Ở nhiều nơi trên thế giới, như Hawaii hay các đảo Polynesia, hoa đại được coi là biểu tượng của tình yêu, sự chào đón và hòa bình. Việc trồng hoa đại ở chùa thể hiện sự kết nối với sự thanh tịnh và sự tôn kính, chứ không hề mang ý nghĩa xấu.
Hoa Bồ Công Anh – Vẻ đẹp mong manh hay sự tự do?
Hoa bồ công anh với những cánh hoa nhẹ bay theo gió thường bị liên tưởng đến sự không bền vững, sự tạm bợ và không chắc chắn. Điều này khiến loài hoa đôi khi bị tránh sử dụng trong những dịp cần sự ổn định, vững vàng như lễ cưới hoặc các dịp quan trọng khác.
Dù bị cho là mong manh và dễ tàn, hoa bồ công anh lại mang trong mình một thông điệp về sự tự do, ước mơ và hy vọng. Những cánh hoa bay đi cùng gió mang những hạt giống cây đi muôn nơi và mạnh mẽ nảy mầm ở một vùng đất mới. Do đó, hoa bồ công anh được liên tưởng đến việc gửi đi những ước mơ, hy vọng đến khắp nơi. Bồ công anh cũng tượng trưng cho sự khởi đầu mới và khả năng thích nghi, giúp con người tìm thấy hy vọng và niềm vui trong những hoàn cảnh khó khăn. Ở một số nền văn hóa, người ta tin rằng thổi những cánh hoa bồ công anh bay đi sẽ mang lại may mắn và biến ước mơ thành hiện thực.
Hoa nhài – Sự mỉa mai hay trong sáng?
Hoa nhài ở một số nơi tại Việt Nam, khi được so sánh với người con gái thường sẽ thường mang ý nghĩa mỉa mai do câu nói dân gian "hoa nhài cắm bãi phân trâu." Câu nói này ngụ ý rằng thứ đẹp đẽ, trong sáng không xứng đáng với sự thô tục, không giá trị.
Trong thực tế, hoa nhài là biểu tượng của sự trong trắng, tinh khiết và vẻ đẹp thuần khiết trong nhiều nền văn hóa. Ở Ấn Độ và Thái Lan, hoa nhài còn là biểu tượng của tình mẫu tử và sự hiếu thảo. Hương thơm dịu dàng của loài hoa này còn giúp giảm căng thẳng và mang lại cảm giác thư thái. Việc hiểu đúng về hoa nhài giúp chúng ta thấy rằng ý nghĩa tích cực của loài hoa này hoàn toàn vượt qua những quan niệm dân gian cũ.
Những loài hoa trên bị mang tiếng oan bởi quan niệm dân gian hoặc tên gọi khiến chúng bị gắn với ý nghĩa không tốt. Tuy nhiên, khi tìm hiểu sâu hơn về văn hóa và lịch sử của từng loài hoa, chúng ta sẽ thấy rằng chúng đều có những thông điệp tích cực và đẹp đẽ. Việc hiểu rõ hơn về ý nghĩa thực sự của hoa giúp chúng ta có cái nhìn đúng đắn và trân trọng hơn vẻ đẹp của tự nhiên.