Trong hành trình chăm sóc cây cảnh, có một việc làm tưởng chừng đơn giản nhưng lại đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển của cây, đó là thay chậu cây. Việc thay chậu không chỉ giúp cây có không gian phát triển rộng rãi hơn mà còn bổ sung nguồn dinh dưỡng mới, cải thiện môi trường sống cho cây. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng cần thay chậu và nếu thay không đúng kỹ thuật, cây có thể bị "sốc" và chậm phát triển. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ khi nào cần thay chậu và hướng dẫn bạn thực hiện đúng cách để cây luôn khỏe mạnh và xanh tốt.
Khi nào cần thay chậu cây?
Không phải cứ muốn là có thể thay chậu ngay. Bạn cần chú ý quan sát những dấu hiệu sau để biết cây đã đến lúc "chuyển nhà":
Rễ cây mọc chật chậu
Nếu rễ cây bắt đầu trồi lên trên bề mặt đất hoặc chui ra khỏi lỗ thoát nước ở đáy chậu, đây là dấu hiệu rõ ràng cây không còn đủ không gian để phát triển. Khi rễ bị chật, cây sẽ không thể hấp thụ đủ nước và dinh dưỡng.
Cây phát triển chậm hoặc không phát triển
Bạn đã chăm sóc đầy đủ, tưới nước đều đặn nhưng cây vẫn không ra lá mới, không lớn hơn. Nguyên nhân có thể là do không gian trong chậu đã quá hạn chế hoặc đất đã mất đi dinh dưỡng.
Cây bị úng hoặc thối rễ
Nếu nước không thoát được tốt do chậu không phù hợp hoặc đất quá nén, rễ cây dễ bị úng và thối. Lúc này, việc thay chậu mới có lỗ thoát nước tốt hơn sẽ giúp cải thiện tình hình.
Đất hoặc cây bị nhiễm sâu bệnh
Khi đất trong chậu nhiễm nấm, vi khuẩn hoặc sâu bệnh, bạn cần thay đất và chậu để loại bỏ nguồn bệnh, tạo môi trường sạch cho cây. Chậu cũ bạn vẫn có thể sử dụng lại nhưng hãy làm sạch và phơi nắng 1 thời gian để mầm bệnh bị tiêu diệt.
Cách thay chậu cây đúng kỹ thuật
Sau khi xác định được cây cần thay chậu, bước tiếp theo là thực hiện việc thay chậu một cách khoa học để đảm bảo cây không bị tổn thương. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết từng bước.
Chuẩn bị dụng cụ và nguyên liệu
Trước khi bắt đầu, hãy đảm bảo bạn đã chuẩn bị đầy đủ những vật dụng sau:
- Chậu mới: Chọn chậu có kích thước đường kính lớn hơn chậu cũ khoảng 2-5 cm nếu cây của bạn là loại cây dạng bụi, rễ chùm, sẽ nhảy nhánh mới xung quanh thân chính. Còn nếu cây của bạn là loại một thân, ít nhánh và phát triển mạnh về rễ cọc đâm sâu vào lòng đất thì bạn nên chọn chậu mới có kích thước cao hơn.
- Đất trồng mới: Loại đất tơi xốp, thoáng khí và phù hợp với từng loại cây.
- Kéo cắt tỉa: Để xử lý rễ cây.
- Sỏi hoặc than: Dùng để tạo lớp thoát nước ở đáy chậu.
- Găng tay: Để giữ vệ sinh và tránh làm tổn thương tay.
Tiến hành thay chậu
Bước 1: Lấy cây ra khỏi chậu cũ
Trước tiên, tưới nước nhẹ để làm mềm đất, giúp việc lấy cây ra dễ dàng hơn.
Dùng tay hoặc bay nhỏ vỗ nhẹ quanh thành chậu. Nếu cây khó rút ra, bạn có thể dùng dao hoặc dụng cụ sắc lách nhẹ quanh thành chậu để tách đất.
Tránh kéo mạnh cây vì có thể làm tổn thương rễ.
Bước 2: Kiểm tra và xử lý bộ rễ
Sau khi lấy cây ra, nhẹ nhàng rũ bỏ đất cũ quanh rễ.
Kiểm tra bộ rễ: cắt bỏ những rễ bị hư, thối hoặc quá dài bằng kéo cắt tỉa sạch.
Nếu rễ cây quấn quanh nhau quá chặt, hãy gỡ nhẹ nhàng để rễ có không gian phát triển tốt hơn.
Bước 3: Chuẩn bị chậu mới
Đặt một lớp sỏi hoặc than hoạt tính ở đáy chậu mới để tăng khả năng thoát nước.
Thêm một lớp đất trồng mới, chiếm khoảng 1/3 chiều cao chậu.
Bước 4: Đặt cây vào chậu mới
Đặt cây vào vị trí trung tâm chậu, điều chỉnh độ cao sao cho cổ rễ (phần giao giữa thân và rễ) ngang với miệng chậu.
Thêm đất xung quanh rễ, nén nhẹ nhàng để cố định cây nhưng không nên nén quá chặt vì có thể làm rễ bị "ngộp".
Bước 5: Tưới nước và chăm sóc sau khi thay chậu
Tưới nước nhẹ để giúp đất mới ổn định và rễ cây bắt đầu thích nghi với môi trường mới.
Đặt cây ở nơi râm mát, tránh ánh sáng mạnh trực tiếp trong khoảng 3-7 ngày để cây hồi phục.
Sau 2 tuần, bạn có thể bắt đầu bón phân hữu cơ để cung cấp dinh dưỡng cho cây.
Những lưu ý khi thay chậu
Thay chậu vào đầu mùa xuân hoặc mùa thu là thời điểm lý tưởng vì cây thường phát triển mạnh vào những giai đoạn này.
Không thay chậu quá thường xuyên, điều này có thể làm cây bị "sốc" và chậm lớn.
Việc thay chậu không chỉ giúp cây phát triển khỏe mạnh mà còn mang lại niềm vui khi bạn thấy cây yêu thích của mình ngày càng tươi tốt. Hãy dành chút thời gian chăm sóc và thay chậu đúng cách, cây sẽ không phụ lòng bạn!